Πολλές είναι οι απορίες σχετικά με τον καρκίνο του μαστού. «Μύθοι» και λανθασμένες αντιλήψεις που κυκλοφορούν και διαδίδονται από μη έγκυρες πηγές σχετικά με τον καρκίνο γενικότερα και τον καρκίνο του μαστού ειδικότερα προκαλούν σύγχυση, με αρνητικές επιπτώσεις για την υγεία μας. Η επιστημονική κοινότητα καταβάλλει μεγάλη προσπάθεια για τη σωστή πληροφόρηση, καθώς η γνώση για βασικά θέματα σχετικά με τη νόσο βοηθά στη λήψη σωστών αποφάσεων από την πλευρά των ασθενών.
Μύθος: Έπιασα στο στήθος μου κάτι περίεργο ή «ανησυχητικό», άρα έχω καρκίνο.
Αλήθεια: Ένα μικρό ποσοστό ογκιδίων στο μαστό είναι καρκίνος. Αν όμως ψηλαφήσεις ένα ογκίδιο στο στήθος ή παρατηρήσεις αλλαγές στo μαστό ή στο δέρμα, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να το αγνοήσεις. Κλείσε αμέσως ραντεβού στον ειδικό γιατρό (ογκολόγο-παθολόγο, χειρουργό ογκολόγο, χειρουργό μαστού). Ο γιατρός θα σε καθοδηγήσει για τις εξετάσεις που πρέπει να κάνεις και για τα επόμενα βήματα.
Μύθος: Οι μαστογραφίες προκαλούν καρκίνο του μαστού και η πίεση του στήθους κατά την διάρκεια της μαστογραφίας κάνει τον καρκίνο να εξαπλωθεί.
Αλήθεια: Η μαστογραφία είναι ένα σημαντικό εργαλείο για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού και η πίεση του μαστού κατά την διάρκεια της μαστογραφίας δεν μπορεί να προκαλέσει καρκίνο. Οι μαστογραφίες απαιτούν πολύ μικρές δόσεις ακτινοβολίας. Η έκθεση στην ακτινοβολία από μια μαστογραφία είναι πολύ μικρή και ο κίνδυνος βλάβης είναι εξαιρετικά χαμηλός. Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου των ΗΠΑ «τα οφέλη της μαστογραφίας, είναι σχεδόν πάντα μεγαλύτερα από την πιθανή βλάβη από την έκθεση στην ακτινοβολία». (Τι είναι η μαστογραφία)
Μύθος : Ο καρκίνος του μαστού είναι μεταδοτικός.
Αλήθεια: Δεν κολλάς καρκίνο του μαστού από κάποιον άλλον, ούτε και τον μεταδίδεις. Ο καρκίνος του μαστού προκαλείται από την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό μεταλλαγμένων κυττάρων στον μαστό. Από εκεί μπορεί να κάνει μετάσταση σε άλλα όργανα του σώματος. (Τι είναι ο μεταστατικός καρκίνος του μαστού)
Μύθος: Εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού σημαίνει ότι έχω μεγάλη πιθανότητα να πάθω καρκίνο του μαστού.
Αλήθεια: Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία μόνο το 10% όσων έχουν διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού έχουν οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού. Γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο στο μαστό, στην πλειοψηφία όμως οι γυναίκες που παρουσιάζουν καρκίνο του μαστού δεν έχουν οικογενειακό ιστορικό.
Εάν έχεις μητέρα, κόρη, ή αδελφή που είχαν καρκίνο του μαστού κάτω από την ηλικία των 50 ετών πρέπει να ξεκινήσεις τις απαραίτητες εξετάσεις πιο νωρίς από τις άλλες γυναίκες. Σύμφωνα με τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες , πρέπει να κάνεις τον πρώτο μεγάλο έλεγχο 10 χρόνια πριν από την ηλικία που το νεώτερο συγγενικό σου άτομο είχε διαγνωστεί.
Εάν είχες γιαγιά ή θεία που είχε διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού, ο κίνδυνος για σένα είναι ελαφρώς αυξημένος, αλλά δεν ανήκεις στην ίδια κατηγορία με γυναίκες που έχουν συγγενικό πρόσωπο πρώτου βαθμού.
Εάν στην ίδια οικογένεια έχουν γίνει διαγνώσεις καρκίνου του μαστού σε πολλές γενιές (γιαγιά - μάνα - κόρη), εάν έχουν διαγνωστεί πολλοί συγγενείς πρώτου βαθμού, ή εάν πολλά μέλη της οικογένειας διαγνώστηκαν κάτω από την ηλικία των 50 ετών, τότε είναι πιθανόν ότι γονίδιο που ευθύνεται για τον καρκίνο του μαστού συμβάλλει στην εμφάνιση της νόσου σε τόσα άτομα της ίδια οικογένειας.
Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να συμβουλευτείς τον εξειδικευμένο σε θέματα αυτά ογκολόγο, ο οποίος θα σε βοηθήσει να καταλάβεις και θα σε κατευθύνει.
Μύθος: Εάν ανιχνευτεί στο DNA μου η μετάλλαξη του γονιδίου BRCA1 ή BRCA2 είναι βέβαιο ότι θα πάθω καρκίνο του μαστού.
Αλήθεια: Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου των ΗΠΑ, δεν φέρει την μετάλλαξη του γονιδίου BRCA1 ή BRCA2 κάθε μέλος μιας οικογένειας στην οποία έχει βρεθεί η εν λόγω μετάλλαξη. Επιπλέον, δεν συνδέονται όλοι οι καρκίνοι που έχουν παρουσιαστεί σε μέλη της οικογένειας με αυτή τη μετάλλαξη. Επίσης, δεν είναι σίγουρο ότι κάθε γυναίκα που έχει μετάλλαξη σε αυτά τα γονίδια, θα αναπτύξει καρκίνο μαστού. Μία γυναίκα που έχει κληρονομήσει τη μετάλλαξη στο BRCA1 ή BRCA2 έχει 5 φορές μεγαλύτερες πιθανότητες να αναπτύξει καρκίνο του μαστού από μια γυναίκα που δεν έχει τη μετάλλαξη. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να συμβουλευτείς τον εξειδικευμένο σε θέματα αυτά ογκολόγο, ο οποίος θα σε βοηθήσει να καταλάβεις και θα σε κατευθύνει, και πριν υποβληθείς σε εξέταση ανίχνευσης ύπαρξης της μετάλλαξης, αλλά και μετά, προκειμένου να μάθεις για τα προληπτικά μέτρα που βοηθούν στην μείωση του κίνδυνου εμφάνισης καρκίνου μαστού και ωοθηκών.
Μύθος: Μόνο γυναίκες παθαίνουν καρκίνο του μαστού, οι άνδρες δεν κινδυνεύουν.
Αλήθεια: Ο καρκίνος του μαστού δεν είναι νόσος μόνο των γυναικών. Σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου (American Cancer Society), υπολογίζεται ότι το 2016 στις Ηνωμένες Πολιτείες υπήρξαν περίπου 2.600 διαγνώσεις σε άνδρες, ενώ 410 άνδρες έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας της νόσου. Στους άνδρες, ο καρκίνος του μαστού εμφανίζεται συνήθως σαν σκληρό εξόγκωμα κάτω από τη θηλή και την περιοχή γύρω από την θηλή ( θηλαία άλω). Οι άνδρες έχουν υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας από καρκίνο του μαστού, κυρίως γιατί η ευαισθητοποίηση και η πρόληψη ανάμεσα στους άνδρες είναι χαμηλή και η θεραπεία αργεί να ξεκινήσει.
Αν και το ποσοστό εμφάνισης καρκίνου μαστού στους άνδρες είναι μικρό, συνιστάται και σε εκείνους να ελέγχουν το στήθος τους σε τακτά χρονικά διαστήματα και να επισκέπτονται τον ειδικό ιατρό αν παρατηρήσουν αλλαγές σε αυτό.
Πηγές:
http://www.nationalbreastcancer.org/breast-cancer-myths
http://www.cancer.org/cancer/breastcancerinmen/detailedguide/breast-cancer-in-men-key-statistics
Πληροφορίες για ασθενείς βασισμένες στις κατευθυντήριες οδηγίες κλινικής πρακτικής της ESMO θα βρείτε στην ενότητα Οδηγίες για Ασθενείς
Σε ένα μικρό ευτυχώς ποσοστό ο καρκίνος του μαστού διαγιγνώσκεται σε μεταστατικό στάδιο, συχνά γιατί οι γυναίκες δεν έχουν κάνει τις απαραίτητες προληπτικές εξετάσεις, εξαιτίας του φόβου, της σύγχυσης και της λάθος πληροφόρησης. Η αλήθεια και η σωστή ενημέρωση είναι ο καλύτερος μας σύμμαχος.
Ερώτηση: Ο πόνος στο στήθος είναι σύμπτωμα καρκίνου του μαστού;
Απάντηση: Ο πόνος στο στήθος δεν είναι ένα κοινό σύμπτωμα του καρκίνου του μαστού. Τα συμπτώματα που μπορεί να υπάρξουν είναι μια μάζα ή ένα ογκίδιο στον μαστό, ερεθισμός ή πάχυνση του δέρματος, ερυθρότητα, σύμπτυξη της θηλής, έκκριση από τη θηλή, πρήξιμο του συνόλου ή μέρους του μαστού.
Ερώτηση: Είναι ο καρκίνος του μαστού η βασική αιτία θανάτου ανάμεσα στις γυναίκες;
Όχι, ο καρκίνος του πνεύμονα είναι η κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο στις γυναίκες, προκαλώντας περισσότερους θανάτους απ’ ότι ο καρκίνος του μαστού, ο καρκίνος της μήτρας και ο καρκίνος των ωοθηκών μαζί στον Δυτικό κόσμο.
Ερώτηση: Το μεγάλο στήθος σημαίνει και μεγαλύτερη πιθανότητα καρκίνου του μαστού;
Το μέγεθος του στήθους δεν συσχετίζεται με τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου μαστού.
Ερώτηση: Ο καρκίνος του μαστού επηρεάζει νέες γυναίκες;
Ο καρκίνος του μαστού μπορεί να εμφανιστεί σε γυναίκες κάθε ηλικίας. Επειδή μάλιστα οι νεότερες γυναίκες έχουν συνήθως πιο πυκνό στήθος ο εντοπισμός ενός όγκου είναι και πιο δύσκολος.
Ερώτηση: Υπάρχει κάτι που μπορεί να κάνω για να μειώσω τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού;
Ο ιατρικός κόσμος γνωρίζει πλέον ότι υπάρχουν κάποια πράγματα που μπορούμε να κάνουμε προκειμένου να μειώσουμε τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου μαστού. Συμβουλεύουν διακοπή καπνίσματος, τακτική άσκηση, διατήρηση ενός υγιούς βάρους, κατανάλωση φρέσκων λαχανικών και φρούτων και περιορισμό στην κατανάλωση αλκοόλ. (Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε την ενότητα Διατροφή και Άσκηση)
Ερώτηση: Χρειάζεται να ανησυχώ αφού κανένας στην οικογένεια μου δεν είχε καρκίνο του μαστού;
Χρειάζεται να κάνεις τις απαραίτητες προληπτικές εξετάσεις. Όπως αναφέρθηκε και στην ενότητα Μύθοι και Αλήθειες οι περισσότερες διαγνώσεις - πάνω από το 75% - είναι σε γυναίκες που δεν έχουν ΚΑΝΕΝΑ οικογενειακό ιστορικό της νόσου.